Konsili Vatikan II (1962-1965) mengamanatkan penyusunan suatu pedoman atau direktorium "tentang pengajaran katekis Umat kristiani, yang menguraikan azas-azas dasar serta penataan pengajaran itu, dan tentang penjabaran buku-buku yang menyangkut hal itu" (CD 44). Berdasarkan mandat Konsili ini, sampai saat ini Gereja Katolik telah tiga kali menerbitkan pedoman yang memaparkan dasar-dasar teologis dan pastoral karya kateketik. Pedoman tersebut ditujukan kepada semua pihak yang terlibat dalam katekese, katekumenat, pembinaan iman dan evangelisasi, terutama para uskup, katekis pertama di keuskupannya.
Pedoman terbaru untuk Katekese diterbitkan oleh Dewan Kepausan untuk Promosi Evangelisasi Baru pada tanggal 25 Juni 2020. Dokumen ini menggantikan "Direktorium Kateketik Umum" (General Catechetical Directory) yang diterbitkan pada tahun 1971 dan kemudian "Petunjuk Umum Katekese" (General Directory for Catechesis) yang diterbitkan pada tahun 1997. Dokumen "Pedoman Katekese" (Directory for Catechesis) yang terbaru ini disetujui oleh Paus Fransiskus pada tanggal 23 Maret 2020.
Dalam Pedoman ini, katekese dipahami tidak hanya sekedar sebagai suatu pengajaran tentang pengetahuan iman ataupun pelaksanaan pedagogi pelajaran agama. Katekese dipahami sebagai sebuah proses dalam kehidupan Gereja yang mempunyai panggilan dasar untuk mewartakan Injil, Gereja misioner yang bergerak keluar untuk memberitakan Kristus. Orientasi pada evangelisasi ini membutuhkan perubahan mentalitas dan pembaruan dalam karya kateketik. Hal tersebut diterjemahkan ke dalam struktur dokumen yang disederhanakan dari lima bagian dalam dokumen PUK 1997 menjadi tiga bagian dalam PK 2020. Namun demikian kebaruan yang lebih esensial terletak pada substansi teks ini yang menegaskan tentang integrasi katekese ke dalam proses pewartaan Injil atau evangelisasi. Karena itu sejak dari awal (PK 2), Pedoman ini sangat menekankan pada katekese yang bersifat kerygmatis dan sekaligus mistagogis, yang sudah disebutkan dalam Evangelii Gaudium (EG 163).
Terjemahan dalam bahasa indonesia dokumen "Pedoman Katekese" (Directory for Catechesis) tersebut bisa dibaca di sini : https://www.terang-sabda.com/p/pedoman-katekese-2020.html.
Daftar Isi
BAGIAN PERTAMA - KATEKESE DALAM MISI GEREJA UNTUK EVANGELISASI
Bab I - Wahyu ilahi dan Peyampaiannya [11-54]
1. Yesus Kristus, penyampai dan pewahyuan Bapa [11-16]
3. Penerusan Pewahyuan dalam iman Gereja [22-37]
Pewahyuan tentang rencana penyelenggaraan ilahi [11-14]
Yesus mewartakan ‘Injil keselamatan’ [15-16]
2. Iman kepada Yesus Kristus: tanggapan kepada Allah yang mewahyukan diri-Nya [17-21]Yesus mewartakan ‘Injil keselamatan’ [15-16]
3. Penerusan Pewahyuan dalam iman Gereja [22-37]
Pewahyuan dan evangelisasi [28-30]
Proses evangelisasi [31-37]
4. Evangelisasi di dunia masa kini [38-54]Proses evangelisasi [31-37]
Tahap baru evangelisasi [38-41]
Evangelisasi budaya dan inkulturasi iman [42-47]
Katekese untuk melayani evangelisasi baru [48]
Evangelisasi budaya dan inkulturasi iman [42-47]
Katekese untuk melayani evangelisasi baru [48]
Katekese dan "gerak keluar yang bersifat misioner" [49-50]
Katekese dalam ungkapan kerahiman [51-52]
Katekese sebagai "laboratorium" dialog [53-54]
Katekese dalam ungkapan kerahiman [51-52]
Katekese sebagai "laboratorium" dialog [53-54]
Bab II - Identitas Katekese [55-109]
1. Sifat dasar katekese [55-65]
4. Tugas katekese [79-89]
Hubungan erat antara kerygma dan katekese [57-60]
Katekumenat sebagai sumber inspirasi untuk katekese [61-65]
2. Katekese dalam proses evangelisasi [66-74]Katekumenat sebagai sumber inspirasi untuk katekese [61-65]
Pewartaan pertama dan katekese [66-68]
Katekese inisiasi Kristen [69-72]
Katekese dan pembinaan berkelanjutkan dalam kehidupan kristiani [73-74]
3. Tujuan katekese [75-78]Katekese inisiasi Kristen [69-72]
Katekese dan pembinaan berkelanjutkan dalam kehidupan kristiani [73-74]
4. Tugas katekese [79-89]
Membawa pada pengetahuan iman [80]
Memasukkan dalam perayaan Misteri iman [81-82]
Membina kehidupan di dalam Kristus [83-85]
Mengajar berdoa [86-87]
Menghantarkan pada kehidupan berjemaat [88-89]
5. Sumber katekese [90-109]Memasukkan dalam perayaan Misteri iman [81-82]
Membina kehidupan di dalam Kristus [83-85]
Mengajar berdoa [86-87]
Menghantarkan pada kehidupan berjemaat [88-89]
Sabda Allah dalam Kitab Suci dan Tradisi Suci [91-92]
Magisterium [93-94]
Liturgi [95-98]
Kesaksian orang-orang kudus dan para martir [99-100]
Teologi [101]
Budaya kristiani [102-105]
Keindahan [106-109]
Magisterium [93-94]
Liturgi [95-98]
Kesaksian orang-orang kudus dan para martir [99-100]
Teologi [101]
Budaya kristiani [102-105]
Keindahan [106-109]
Bab III - Katekis [110-129]
1. Identitas dan panggilan katekis [110-113]
2. Uskup sebagai katekis pertama [114]
3. Peran Imam dalam katekese [115-116]
4. Peran Diakon dalam katekese [117-118]
5. Orang-orang yang mengabdikan diri dalam pelayanan katekese [119-120]
6. Katekis awam [121-129]
2. Uskup sebagai katekis pertama [114]
3. Peran Imam dalam katekese [115-116]
4. Peran Diakon dalam katekese [117-118]
5. Orang-orang yang mengabdikan diri dalam pelayanan katekese [119-120]
6. Katekis awam [121-129]
Orang tua, subyek aktif dalam katekese [124]
Kontribusi besar perempuan terhadap katekese [127-129]
Bapa dan ibu baptis, rekan kerja para orang tua [125]
Pelayanan kakek-nenek dalam penerusan iman [126]Kontribusi besar perempuan terhadap katekese [127-129]
Bab IV - Pembinaan Katekis [130-156]
1. Sifat dasar dan tujuan pembinaan katekis [130-132]
2. Komunitas kristiani sebagai tempat istimewa bagi pembinaan [133-134]
3. Kriteria pembinaan [135]
4. Dimensi pembinaan [136-150]
6. Pusat pembinaan [154-156]
2. Komunitas kristiani sebagai tempat istimewa bagi pembinaan [133-134]
3. Kriteria pembinaan [135]
4. Dimensi pembinaan [136-150]
Cara berada dan "pengetahuan bagaimana untuk hidup bersama": kedewasaan manusiawi-kristiani dan kesadaran misioner [139-142]
Pengetahuan: pembinaan alkitabiah-teologis dan pemahaman akan manusia dan konteks sosialnya [143-147]
Pengetahuan terapan: pembinaan pedagogis dan metodologis [148-150]
5. Pembinaan kateketis bagi para kandidat untuk Tahbisan Suci [151-153]Pengetahuan: pembinaan alkitabiah-teologis dan pemahaman akan manusia dan konteks sosialnya [143-147]
Pengetahuan terapan: pembinaan pedagogis dan metodologis [148-150]
6. Pusat pembinaan [154-156]
Pusat pembinaan dasar bagi para katekis [154]
Pusat spesialisasi bagi penanggung jawab dan pemimpin katekese [155]
Lembaga yang lebih tinggi untuk keahlian dalam bidang katekese [156]
Pusat spesialisasi bagi penanggung jawab dan pemimpin katekese [155]
Lembaga yang lebih tinggi untuk keahlian dalam bidang katekese [156]
BAGIAN KEDUA - PROSES KATEKESE
Bab V - Pedagogi Iman [157-181]
1. Pedagogi ilahi dalam sejarah keselamatan [157-163]
2. Pedagogi iman dalam Gereja [164-178]
2. Pedagogi iman dalam Gereja [164-178]
Kriteria-kriteria untuk pewartaan pesan injili [167]
3. Pedagogi kateketik [179-181]Kriteria Trinitarian dan Kristologis [168-170]
Kriteria sejarah keselamatan [171-173]
Kriteria keutamaan rahmat dan keindahan [174-175]
Kriteria eklesialitas [176]
Kriteria kesatuan dan keutuhan iman [177-178]
Kriteria sejarah keselamatan [171-173]
Kriteria keutamaan rahmat dan keindahan [174-175]
Kriteria eklesialitas [176]
Kriteria kesatuan dan keutuhan iman [177-178]
Hubungan dengan sains tentang manusia [180-181]
Bab VI - Katekismus Gereja Katolik [182-193]
1. Katekismus Gereja Katolik [182-192]
Catatan sejarah [182-183]
Identitas, tujuan dan audiens Katekismus [184-186]
Sumber dan struktur Katekismus [187-189]
Makna teologis-kateketis dari Katekismus [190-192]
2. Kompendium Katekismus Gereja Katolik [193]
Identitas, tujuan dan audiens Katekismus [184-186]
Sumber dan struktur Katekismus [187-189]
Makna teologis-kateketis dari Katekismus [190-192]
Bab VII - Metodologi dalam Katekese [194-223]
1. Hubungan antara isi dan metode [194-196]
Pluralitas metode [195-196]
2. Pengalaman manusiawi [197-200]
3. Memori [201-203]
4. Bahasa [204-217]
Pluralitas metode [195-196]
2. Pengalaman manusiawi [197-200]
3. Memori [201-203]
4. Bahasa [204-217]
Bahasa naratif [207-208]
Bahasa seni [209-212]
Bahasa dan alat digital [213-217]
5. Kelompok [218-220]
6. Ruang [221-223]
Bahasa seni [209-212]
Bahasa dan alat digital [213-217]
5. Kelompok [218-220]
6. Ruang [221-223]
Bab VIII - Katekese dalam Kehidupan Manusia [224-282]
1. Katekese dan keluarga [226-235]
3. Katekese yang sesuai dengan kenyataan kaum muda [244-256]
5. Katekese dengan orang tua [266-268]
6. Katekese dengan penyandang disabilitas [269-272]
7. Katekese dengan para migran [273-276]
8. Katekese dengan para emigran [277-278]
Bidang katekese keluarga [227-231]
Skenario-skenario baru keluarga masa kini [233-235]
2. Katekese dengan anak-anak dan remaja [236-243]Katekese dalam keluarga [227-228]
Katekese dengan keluarga [229-230]
Katekese tentang keluarga [231]
Pedoman pastoral [232]Katekese dengan keluarga [229-230]
Katekese tentang keluarga [231]
Skenario-skenario baru keluarga masa kini [233-235]
3. Katekese yang sesuai dengan kenyataan kaum muda [244-256]
Katekese dengan pra-remaja [246-247]
Katekese dengan remaja [248-249]
Katekese dengan kaum muda [250-256]
4. Katekese dengan orang dewasa [257-265]Katekese dengan remaja [248-249]
Katekese dengan kaum muda [250-256]
5. Katekese dengan orang tua [266-268]
6. Katekese dengan penyandang disabilitas [269-272]
7. Katekese dengan para migran [273-276]
8. Katekese dengan para emigran [277-278]
Bantuan religius di negara-negara emigrasi [277]
Katekese di negara-negara asal [278]
9. Katekese dengan kaum terpinggirkan [279-282]Katekese di negara-negara asal [278]
Katekese di penjara [281-282]
BAGIAN KETIGA - KATEKESE DI GEREJA-GEREJA PARTIKULAR
Bab IX - Jemaat Kristen sebagai Subyek Katekese [283-318]
1. Gereja dan pelayanan Sabda Allah [283-289]
2. Gereja-gereja Timur [290-292]
3. Gereja-gereja partikular [293-297]
4. Paroki [298-303]
5. Asosiasi, gerakan, dan kelompok umat beriman [304-308]
6. Sekolah Katolik [309-312]
7. Pengajaran agama Katolik di sekolah [313-318]
2. Gereja-gereja Timur [290-292]
3. Gereja-gereja partikular [293-297]
4. Paroki [298-303]
5. Asosiasi, gerakan, dan kelompok umat beriman [304-308]
6. Sekolah Katolik [309-312]
7. Pengajaran agama Katolik di sekolah [313-318]
Bab X - Katekese di hadapan Skenario-skenario Budaya Kontemporer [319-393]
1. Katekese dalam situasi pluralisme dan kompleksitas [319-342]
Konteks perkotaan [326-328]
Konteks pedesaan [329-330]
Budaya lokal tradisional [331-335]
Kesalehan populer [336-340]
2. Katekese dalam konteks ekumenisme dan pluralisme agama [343-353]Konteks pedesaan [329-330]
Budaya lokal tradisional [331-335]
Kesalehan populer [336-340]
Tempat suci dan tempat ziarah [341-342]
Katekese dalam konteks ekumenis [344-346]
Katekese dalam hubungannya dengan Yudaisme [347-348]
Katekese dalam konteks agama lain [349-351]
Katekese dalam konteks gerakan-gerakan agama baru [352-353]
3. Katekese dalam konteks sosial-budaya [354-393]Katekese dalam hubungannya dengan Yudaisme [347-348]
Katekese dalam konteks agama lain [349-351]
Katekese dalam konteks gerakan-gerakan agama baru [352-353]
Katekese dan mentalitas ilmiah [354-358]
Katekese dan budaya digital [359-370]
Katekese dan keutuhan pribadi manusia [379-380]
Katekese dan keterlibatan untuk kelestarian lingkungan [381-384]
Katekese dan keberpihakan pada orang miskin [385-388]
Katekese dan keterlibatan sosial [389-391]
Katekese dan lingkungan kerja [392-393]
Katekese dan budaya digital [359-370]
Karakteristik umum [359-361]
Transformasi antropologis [362-364]
Budaya digital sebagai fenomena religius [365-367]
Budaya digital dan masalah pendidikan [368-369]
Pewartaan dan katekese di era digital [370-372]
Katekese dan beberapa pertanyaan tentang bioetika [373-378]Transformasi antropologis [362-364]
Budaya digital sebagai fenomena religius [365-367]
Budaya digital dan masalah pendidikan [368-369]
Pewartaan dan katekese di era digital [370-372]
Katekese dan keutuhan pribadi manusia [379-380]
Katekese dan keterlibatan untuk kelestarian lingkungan [381-384]
Katekese dan keberpihakan pada orang miskin [385-388]
Katekese dan keterlibatan sosial [389-391]
Katekese dan lingkungan kerja [392-393]
Bab XI - Katekese dalam Pelayanan untuk Inkulturasi Iman [394-408]
1. Kodrat dan tujuan inkulturasi iman [394-400]
2. Katekismus-katekismus lokal [401-408]
2. Katekismus-katekismus lokal [401-408]
Pedoman untuk mendapatkan persetujuan yang diperlukan dari Takhta Apostolik untuk Katekismus-katekismus dan tulisan-tulisan lain yang berhubungan dengan pengajaran yang bersifat kateketik [407-408]
Bab XII - Organisasi-organisasi yang melayani Katekese [409-428]
1. Tahta Suci [409-410]
2. Sinode Para Uskup atau Konsili Hierarki Gereja Katolik Timur [411]
3. Konferensi para Uskup [412-415]
4. Keuskupan [416-425]
2. Sinode Para Uskup atau Konsili Hierarki Gereja Katolik Timur [411]
3. Konferensi para Uskup [412-415]
4. Keuskupan [416-425]
Komisi kateketik di tingkat Keuskupan dan tugasnya [417]
Analisis situasi [418-419]
Koordinasi katekese [420-421]
Program katekese di tingkat Keuskupan [422-423]
Program praktis [424]
Pembinaan katekis [425]
Koordinasi katekese [420-421]
Program katekese di tingkat Keuskupan [422-423]
Program praktis [424]
Pembinaan katekis [425]
#katekese #pedomankatekese #evangelisasi
Post a Comment